De Nederlandse klimhallen besteden in de week van 2 t/m 8 oktober extra aandacht aan de veiligheid in de klimhal. Daar speelt naast de eigen verantwoordelijkheid als klimhal natuurlijk ook de eigen verantwoordelijkheid van de klimmer een hele grote rol in.
De SVK-campagne van dit jaar focust op de belangrijkste oorzaak van (bijna-) ongevallen in de Nederlandse klimhallen: het maken van fouten door zelfstandige klimmers. Deze zijn te voorkomen door een goede kennis van wat deze fouten precies zijn en hoe deze voorkomen kunnen worden. Omdat mensen desondanks fouten maken controleren beide klimpartners elkaar na het verrichten van de eigen handelingen (vastmaken aan het touw en vastmaken van het zekeringsapparaat). Dit gebeurt via de zogenaamde Partnercheck.
De SVK roept alle klimmers op om te reflecteren op hun eigen handelen bij het indoor klimmen. Hoe bewust ben je bezig met het thema veiligheid, heb jij kennis van de meest gemaakte fouten en doen jij en je klimpartner bewust de Partnercheck?
Om veilig te kunnen klimmen is het essentieel dat klimmers en zekeraars de handelingen van het inbinden of vastmaken aan het touw en het goed vastmaken en hanteren van het zekeringsapparaat perfect beheersen en met 100% focus uitvoeren. Mensenwerk is echter nooit 100% foutloos. Daarom moet er voorafgaand aan iedere klim door de beide klimpartners een bewuste en zorgvuldige Partnercheck worden uitgevoerd.
Van de klimmers zegt 88% een Partnercheck te doen.
Van die 88%, doet maar 54% de Partnercheck bewust.*
(“Understanding climbing behaviour in climbing gyms”, Jon Heshka). * Data niet afkomstig uit Nederland.
Minder dan de helft (48%) van de klimmers doet dus bewust een Partnercheck! Gezien de gevolgen die kunnen optreden als ofwel de klimmer ofwel de zekeraar zich niet goed vast heeft gemaakt aan het touw is dit zorgwekkend.
De jaarlijkse veiligheidscampagne van de SVK focust dit jaar daarom opnieuw op de beste manier om (bijna-) ongevallen door onzorgvuldigheid in de Nederlandse hallen te voorkomen: de Partnercheck. We doen dit in één week kort na de de ‘zomerstop’. Het grootste gevaar schuilt hem in ervaren klimmers die routines ontwikkelen, en waarbij het handelen grotendeels op de automatische piloot gaat, zo ook het zichzelf vastmaken en de aansluitende Partnercheck. Daar schuilt gevaar in. Wat gaat er zoal vaak fout?
Casus 1: Inbindfout klimmer met dodelijke afloop
Gevolg: Val van circa 5 meter hoogte
Letsel: Fataal
Omschrijving:
Een groep van drie ervaren klimmers zijn om de beurt toprope aan het klimmen. Een van de klimmers valt op een hoogte van circa 5 meter uit de wand, iets wat normaal is bij het klimmen van een voor het individu moeilijke route. De klimmer blijkt echter niet goed vast te zitten aan het touw (dit zit zonder volledig afgemaakte knoop in de gordel gestoken) en de zekeraar kan de val onmogelijk houden. De klimmer valt ongeremd tot op de valmat op de grond -onder meer op het hoofd- en overlijdt ter plaatse.
Analyse:
Onderzoek wijst uit dat de klimmer zich niet juist heeft ingebonden. De inbindmethode was met een teruggestoken achtknoop die onvolledig gelegd is. Daarnaast is er door de klimmer en zekeraar geen zorgvuldige Partnercheck uitgevoerd. Het onjuist inbinden is door beide niet opgemerkt. De verantwoordelijkheid voor het juist inbinden ligt primair bij de klimmer. De zekeraar heeft daarnaast ook een verantwoordelijkheid voor het controleren van de knoop. Een correct uitgevoerde Partnercheck heeft in dit geval niet plaatsgevonden. Deze had dit ongeval kunnen voorkomen.
Casus 2: Telefoon mee in broekzak omhoog
Gevolg: Val van ca. 7 meter hoogte
Letsel: Complexe beenbreuk, herstel ca. 6 maanden
Omschrijving:
Een ervaren tweetal klom eerst in een drietal, waarbij gebruik gemaakt werd van een Grigri als zekerapparaat. De derde persoon maakte foto’s van het tweetal. Derde persoon (tevens eigenaar van de Grigri) gaat naar huis en het overgebleven tweetal schakelt over op een ATC als zekerapparaat. Klimmer stopt telefoon in broekzak en gaat klimmen. Halverwege de route valt de klimmer uit de route, de zekeraar vangt de val op. Daarna valt de telefoon uit de zak van de klimmer. De telefoon raakt de zekeraar of omstanders niet, maar de zekeraar schrikt zodanig dat het remtouw losgelaten wordt en de klimmer tot op de grond valt, met een beenbreuk als gevolg.
Analyse:
Er zijn een aantal factoren die meespelen in dit ongeluk. Ten eerste de onzorgvuldigheid van de klimmer: broekzakken moeten te allen tijde leeg zijn. Bij de Partnercheck is dit niet opgemerkt. Ten tweede: doordat er van zekerapparaat gewisseld is tijdens de sessie dacht de klimmer wellicht onbewust dat het zekertouw in geval van nood eventueel losgelaten kon worden. Hoewel dit bij een halfautomaat zoals de Grigri ook niet de bedoeling is zal deze in een dergelijke situatie vrijwel altijd zelfstandig blokkeren. Bij tuber-achtigen zoals de ATC heeft het loslaten van het touw direct een vrije val tot gevolg.
Casus 3: Val door onjuist inbinden
Gevolg: Val van ca 6 meter hoogte
Letsel: Gebroken elleboog
Omschrijving: Een klimster klimt met haar gezin gezellig tijdens de vakantie in de klimhal. Allen klimmen regelmatig, kinderen zijn lid van een klimgroep. De klimmer valt halverwege een route, wordt kort door het touw tegengehouden en valt dan los van het touw naar beneden. Zij landt op een valdempende vloer, wat ertoe heeft geleid dat er slechts licht letsel is ontstaan.
De karabiner hangt volledig gesloten (schroef en klepje dicht) aan de klimgordel (indirect ingebonden). De klimster heeft de karabiner niet in de lus geklikt, maar om het touw boven de knoop. Bij belasting is de knoop door de karabiner geschoten. Later geven zowel de klimmer als de zekeraar aan dat de Partnercheck uitgevoerd zou zijn. Dit kan niet bevestigd worden door omstanders.
Analyse: Er is onjuist ingebonden door de klimster, en de Partnercheck is niet correct uitgevoerd. Zou deze zijn gedaan volgens het kijken en voelen principe dan zou deze fout opgemerkt zijn, en dit ongeval voorkomen. De impact van dit ongeval is ondanks het lichte letsel groot. De kinderen zagen hun moeder naar beneden vallen, en hebben haar zien liggen omringd door de ambulancemedewerkers. Zij hebben hier psychisch nog veel last van gehad. De ouders ervaren schaamte omdat zij deze fout gemaakt hebben, terwijl zij zelf hun kinderen altijd op het hart drukken goed op te letten en ook altijd een Partnercheck uit te voeren.
Wees zuinig op je klimmaatje en jezelf, doe een bewuste Partnercheck. Vergeten welke stappen daar ook al weer bij horen? We frissen je geheugen graag op:
Meer informatie op de site van de NKBV: https://nkbv.nl/kenniscentrum/de-partnercheck.html
Leer van de fouten die al vóór je gemaakt zijn.
Zoals je ziet kunnen de gevolgen van een niet volledige Partnercheck zeer serieus zijn. Weten waar de fouten ontstaan helpt je hopelijk om ze bij jezelf te vermijden! Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van een van deze cases? E-mail ons dan op info@veiligheidklimsport.nl.
